ทฤษฎีการพังถล่
จากเหตุการณ์สะพานพังถล่มระหว่ างการก่อสร้างตามที่ปรากฏเป็นข่ าวนั้น ศ.ดร.อมร พิมานมาศ นายกสมาคมวิศวกรโครงสร้างแห่ งประเทศไทย เผยว่า สมาคมวิศวกรโครงสร้างแห่ งประเทศไทย ได้เข้าตรวจสอบพื้นที่ และซากสะพานที่ถล่มลงมา เพื่อรวบรวมข้อมูลและตั้งสมมุติ ฐานสาเหตุที่เป็นไปได้ในทางวิ ชาการ ซึ่งจากข้อมูลที่ได้รับ นำไปสู่สมมุติฐานทฤษฎีการพังถล่ มของสะพาน โดยแบ่งเป็น 3 ประเด็น ได้แก่ 1. จุดตั้งต้นหรือโดมิโนตัวแรก 2. สมมุติฐานสาเหตุของการพังถล่ม และ 3. บทเรียนที่ได้รับจากเหตุการณ์ ดังนี้
ประเด็นที่ 1 จุดตั้งต้นหรือ โดมิโนตัวแรก คือจุดตั้งต้นของการพังถล่ม เนื่องจากการพังถล่มเป็นรู ปแบบที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่ องและรุนแรง โดยเริ่มจากจุดใดจุดหนึ่งก่อน แล้วลุกลามไปสู่ส่วนอื่นๆเป็ นทอดๆ จนโครงสร้างทั้งหมดถล่มลงมา สำหรับในประเด็นนี้ คาดว่าน่าจะเกิดจากการพังถล่ มของคานสะพานก่อน จากนั้นนำไปสู่การพั งทลายของเสาต้นกลาง ทำให้โครงเหล็กเสียจุดรองรั บและร่วงลงมา และดึงรั้งให้เสาต้นหน้าหั กลงมาในท้ายที่สุด
ประเด็นที่ 2 ข้อสมมุติฐานสาเหตุการพังถล่ม ในประเด็นนี้มีการตั้งสมมุติ ฐานไว้เป็น 2 แนวคิด โดยแนวคิดแรกเห็นว่า การวิบัติเกิดขึ้นในขณะดึงลวดอั ดแรง ซึ่งขั้นตอนนี้จะสร้างแรงอั ดมหาศาลเข้ากับตัวสะพาน ทำให้เกิดการวิบัติของคอนกรีตที่ บริเวณรอยต่อ (Wet Joint) ซึ่งถือได้ว่าเป็นจุดอ่อน เพราะขณะนั้นคอนกรีตอาจจะยังพั ฒนากำลังรับน้ำหนักไม่เต็มที่ เมื่อรอยต่อพังทลาย ก็จะทำให้เกิ ดการกระจายแรงมหาศาลไปสู่บริ เวณอื่นแทน ซึ่งเกินกว่าที่สะพานจะรับน้ำ หนักได้ จึงเกิดการพังทลายต่อเนื่ องไปในลักษณะคล้ายการล้มของโดมิ โน (Domino Effect)
ส่วนแนวคิดที่สองเห็นว่า ตำแหน่งจุดรองรับของโครงเหล็ก (Launcher) ที่ตั้งอยู่บนสะพานคอนกรี ตอาจจะไม่เป็นไปตามแบบ หรือโครงเหล็กมีการเคลื่อนที่ ไปในตำแหน่งที่ไม่ได้มีการคำนวณ หรือรีบเคลื่อนที่ไปก่อนที่จะดึ งลวดอัดแรงครบถ้วน เลยทำให้บางจังหวะ โครงเหล็กอาจจะไปเหยียบบนปลายยื่ นของสะพานหรือตำแหน่งอื่นที่สร้ างแรงดัดมหาศาลในคานสะพาน จนทำให้ทั้งคาน และ เสาหัก จากนั้นโครงเหล็กจึงร่ วงตามลงมา
การจะสรุปสาเหตุที่แท้จริงว่ าจะเป็นตามแนวคิดใด หรืออาจจะเป็นร่วมกันทั้ งสองแนวคิด หรืออาจจะมีแนวคิดอื่นๆอีกหรื อไม่ ต้องอาศัยหลักนิติวิ ศวกรรมศาสตร์ (Forensic Engineering) โดยเป็นการวิเคราะห์ย้อนกลั บจากซากอาคาร แล้วเชื่อมโยงกับข้อมูลต่างๆ ได้แก่ แบบ รายการคำนวณ ขั้นตอนการทำงาน ขั้นตอนการเคลื่อนที่ ของโครงเหล็ก ตลอดจนคุณภาพของวัสดุที่ใช้ เช่น คอนกรีต ลวดอัดแรง และอื่นๆ
ประเด็นที่ 3 บทเรียนที่ได้รับจากเหตุการณ์นี้ คือ โครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ มีความเสี่ยงและอันตรายในทุกขั้ นตอนของการก่อสร้าง หลักปฏิบัติทางวิศวกรรมเพื่อให้ เกิดความปลอดภัยในการก่อสร้างนั้ นมีอยู่แล้ว แต่อาจมีปัญหาในเรื่องการบังคั บใช้และการตรวจสอบ ในปัจจุบันยังมีการก่อสร้ างโครงการขนาดใหญ่ลักษณะนี้อี กมาก และการพังถล่มแบบนี้ก็อาจเกิดขึ้ นได้อีก ในเชิงนโยบาย ภาครัฐจึงควรร่วมมือกับภาควิ ชาชีพ สร้างกลไกการตรวจสอบโครงการก่ อสร้างอย่างจริงจัง เช่น การจัดให้มีคณะผู้ตรวจอิสระ ที่มีความรู้และอำนาจในการเข้ าตรวจสอบโครงการก่อสร้างต่างๆ โดยเฉพาะโครงการที่มีผลกระทบต่ อความปลอดภัยของประชาชน และต้องบังคับใช้กฎหมายที่มีอยู่ อย่างเข้มงวด อีกทั้งต้องเอาจริงกับผู้ที่ย่ อหย่อนไม่ปฏิบัติตามหลักวิ ศวกรรมและหลักกฎหมายที่เกี่ยวข้ อง ทั้งนี้ต้องยึดถือเอาความปลอดภั ยของสาธารณะเป็นเป้าหมายสูงสุ ดของการดำเนินโครงการ
เรียนส่งข้อมูลข่าวเพิ่มต่อเนื่ อง
เรื่องสะพานถล่มที่ลาดกระบังถล่ ม เกี่ยวกับทฤษฏีสาเหตุการพังถล่ มทางวิชาการของวิศวกรค่ะ
โดย ศ.ดร อมร พิมานมาศ
นายกสมาคมวิศวกรโครงสร้างแห่ งประเทศไทย
ขอบพระคุณค่ะ
ึคุณหงวน
โทร/ ไลน์ 0897702659
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น